Bebeğin hayatında önemli bir kilometre taşı olan ilk diş, rahatsız edici bir sürece de neden olabilir.
Diş çıkarma periyodu konusunda ebeveynlerin ne kadar çok ve doğru bilgi sahibi olursa bebeğin de süreci bir o kadar kolay geçirmesine yardımcı olabildiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu, “Her bebeğin diş çıkarma yaşı farklıdır. Çocuk doktorunuz dişlerin çıkış seyrinin normal olup olmadığını veya 1 yaş öncesi diş hekimine gitme gerekliliğini izler” açıklamasında bulundu.
Bebeklerin 20 süt dişinin genellikle 4-11. aylarda başlayıp 24-30 aylarda biten bir süreç olduğunu söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu, “Ancak ilk diş yaşı 3-4 ay kadar erken olabildiği gibi 15 aylıkken ilk dişini çıkaran bebekler de vardır. Diş çıkarma belirtileri de bebekler arasında değişkendir. Anne babanın diş çıkarma yaşları, genetik ve hormonal yapı kadar beslenme durumu da bu konuda etkilidir” dedi.
İlk 12-15 ayda diş çıkarmamış bebekler sistemik sorun açısından değerlendirilmeli
Bebeklerde genellikle ilk çıkan dişin alt ön kesici dişler olduğunu dile getiren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu, “İlk diş sonrası 6 ayda sırasıyla alt ve üstte 4 er kesici diş çıkar. Genelde kesici dişler simetrik çiftler olarak çıkarlar. Daha sonraki 12-18 aylık dönemde 4 adet birinci süt azı dişleri çıkmaya başlar. Bir sonraki 6 aylık dönemde yani 18 ila 24 arasında 4 adet köpek dişleri çıkar. Son 6 aylık dönem yani 24-30. aylar arasında ise 4 adet ikinci süt azı dişleri çıkarak tamamlanır. Böylece bebeklerin süt dişlerinin tamamlanması 2,5-3 yaşını bulabilmektedir. Ayrıca 6 aylık sapmalar normal kabul edilebilir” şeklinde konuştu. Dişlerin bahsedilen çıkış sırasının bozduğu durumların da görüldüğünü söyleyen Dr. Sokullu, “Üst dişlerin önce çıktığı, köpek ve azı dişlerinin eşzamanlı çıktığı çocuklar da görülebilir. İlk 12-15 ayda hiç diş çıkarmamış olan bebeklerin sistemik bir sorun açısından değerlendirilmesi gerekir” açıklamasında bulundu.
Diş etinde şişlik, hassasiyet ve morluk görülebilir
Diş çıkma aşamasında damak kenarında şişkinlik, gerginlik ve ele gelen sertlik olabildiğini söyleyen Dr. Ayşe Sokullu, “Morumsu bir şişlik de gelişebilir. Buna ‘sürme kisti’ denir, dişin dişeti içerisinde hareketi sürecinde kılcal damar açılmaları ile oluşan kabarık yapıdır. Bunun için o bölgeye masaj uygulanması ya da diş kaşıyıcıları buz dolabında bekleterek soğuk ama donmamış olarak çocuğa vermek rahatlatıcı olabilir” dedi. İlk dişlerin eğri dizilimli çıkabildiğini, diş dizisi oluşup yan yana sıralanma gerçekleşene kadar bu durumun doğal olduğunu belirten Dr. Sokullu, “Ancak dişetinde şişkinlik ve hassasiyet, morluk gibi belirtilere rağmen devam eden aylarda diş çıkmazsa diş hekimine başvurmak gerekir. Diş çıkarma süreçlerinde şişlik genellikle 1-2 hafta ile sınırlıdır. Giderek artan şişlikler, dişeti kanamaları, tekrarlayan aftlar gibi durumlar çocuk hekimine danışılmalı. Dişeti hastalıkları ve tekrarlayan aftlar bazen bağışıklık bozukluğu ile seyreden hastalıkların ilk habercisi olabilir” uyarısında bulundu.
Ateş 3 günden fazla sürüyorsa doktora başvurulmalı
Diş çıkarma döneminde hafif ateş görülebildiğini ancak 1-2 günden uzun sürmediğinin altını çizen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu, “Ateş 38.5 derecenin üzerine çıkmaz. 38,5 derece ve üzeri ateşler, özellikle 3 günün üzerinde devam ediyorsa ve eşlik eden kusma, ishal, döküntü gibi ek belirtiler de varsa diş çıkarma dönemine denk gelen bir enfeksiyon olasılığı açısından çocuk doktoruna başvurulmalı” açıklamasında bulundu.
Salya artışı hemen diş çıkaracağını göstermez
Bebeklerde 3-4 aylıktan itibaren tükürük bezlerinde salgı artışı ve eş zamanlı olarak ellerini ağza götürme, yumruğunu emme şeklinde hareketlerin yoğun olduğu bir dönem yaşandığını vurgulayan Dr. Ayşe Sokullu, “Salya artışı hemen diş çıkacağını göstermez. 15 aylık ilk dişini çıkaran bebekler bile 3-4 aylıkken bu periyoddan geçer. Diş çıkarma sırasında iyice artarak kendini gösterir” dedi. Diş çıkaran bebeklerde normalde var olan kaka kıvamının da biraz cıvıklaşabildiğini söyleyen Dr. Sokullu, “Ancak ciddi sıvı kaybettiren ishal diş çıkışına bağlanamaz. Kusmalar üst ön dişlerin çıkış ve değişme dönemlerinde kolay uyarılabilir. Viral enfeksiyonlar açısından değerlendirme gerekir” açıklamasında bulundu.
Diş temizliğine dikkat edilmeli
İlk dişlerin çıkışından itibaren diş temizliğine önem verilmesi gerektiğini vurgulayan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu, “Değişecek olsalar da süt dişlerinin çürük olması genel sağlığa, ağız florasına ve kalıcı dişlerin sağlığına zarar verir. İlk aylarda temizleme mendilleri, arka dişler çıktıktan sonra küçük diş fırçaları temizlik için kullanılabilir. Diş macununa ilk 3 yaşta gerek yoktur ve yutma/aspirasyon sebebi ile tehlikeli olabilir. 3 yaş sonrası diş macunu mercimek büyüklüğünde kullanılabilir. Florürlü bir diş macunu tercih edilir. Diş temizliğinde asıl olan macun değil doğru fırçalamadır; dişetlerini hırpalamayacak şiddette ama yeterli temizliği sağlayacak sürede fırçalama çocuklara öğretilmeli” dedi.
