Menopoz kadınların adet dönemlerinin tamamen sona erdiği dönemdir. Yaklaşık 1 yıl süre ile hiç adet dönemi yaşanmadığında menopoz dönemi anlaşılmaktadır. Günümüzde ortalama menopoz yaşı batı toplumunda 51, ülkemizde ise 46-47 olarak bilinmektedir. Ancak bu yaş 45 ila 55 arasında değişiklik gösterir.
Bu dönemin öncesi ise menopoz öncesi dönemdir. Menopoz öncesi dönemde hormon seviyelerinde meydana gelen değişiklik hem ovulasyonda hem de adet döneminde çeşitli değişikliklerin meydana gelmesine neden olur. Bu dönemde meydana gelen değişiklikler menopoz öncesi dönemden kaynaklandığı gibi farklı diğer rahatsızlıklardan da kaynaklanabilir. Bu nedenle menopoz öncesi dönemde adet döngülerini dikkatli bir şekilde takip edilmesi tavsiye edilir.
Düzenli adetlerden tam adetten kesilinen menopoz dönemine kadar olan döneme menopozal geçiş dönemi denir. Geçiş döneminde düzensiz adetler (sık görme, gecikerek adet görme, miktarca adet kanamasının fazla olması gibi) sık görülür.
Meydana gelen değişiklikler
Normal bir döngüde östrojen ve progesteron hormonlarının seviyeleri düzenli bir şekilde artmakta ve azalmaktadır. Ovulasyon (yumurtlama) ise döngünün tam ortasında oluşur. Bundan yaklaşık 2 hafta sonra ise eğer gebelik oluşmazsa rahmin iç tabakası bozulur, adet kanaması meydana gelir. Menopoz öncesi dönemde hormon seviyeleri bu düzenliliği takip etmeyebilir.
Sonuç olarak düzensiz kanama ya da lekelenme, bazı aylarda kanamanın daha şiddetli ve uzun sürmesi, bazı aylarda ise çok hafif ve kısa geçmesi gibi durumlar son derece doğal kabul edilir. Ayrıca yine bu dönemde adet döngüsü arasındaki gün sayısında azalma ya da artma meydana gelme hatta bazı aylarda hiç adet görmeme durumları da ortaya çıkabilir.
Hangisi anormal?
Menopoz öncesi dönemde adet döngüsü düzensizleşebilir. Ancak bu kesinlikle anormal kanama şeklinde meydana gelmez. Bu nedenle anormal kanamaların olduğu durumlarda bunu menopoz öncesi döneme bağlamamak gerekir. Menopoz sonrasında meydana gelen her kanama anormal kanamadır ve mutlaka bir uzmana danışılması gerekir.
Aylık döngüde sürekli olarak aşırı kanama, kanamanın normalden uzun sürmesi, yaklaşık olarak 3 haftadan daha kısa sürede meydana gelmesi, cinsel ilişki ya da adet döngüsü arasında kan gelmesi anormal rahim kanamasının belirtileri arasında yer alır.
Anormal vajinal kanamada kadının yaşının bir önemi var mı?
Menopoza girmeden önce anormal kanama varsa özellikle 40 yaş üstündeki kadınlarda (bazı ülkelerde 45 yaş) endometriyal örnekleme (biyopsi) önerilir. Endometriyal biyopsi, ultrason, sonohisterografi ya da tanısal histeroskopi gibi yöntemlerle anormal rahim kanamasının neden kaynaklandığı belirlenebilir. Ana amaç, rahim kanseri veya rahim ağzı kanseri gibi durumların tanısının konmasıdır. Hastalığın tedavisi ise neden ortaya çıktığına bağlı olarak değişiklik gösterir.
Doç.Dr. Taner Usta
