Eskiden yapılan sirkeler, genellikle köylerde, büyük toprak varillerde yapılırmış. Daha sonra ne olduysa, bu adetlerimizden kopmuşuz. Şehirlere yerleşim ve fabrikasyon sirkelerin üretilmesi, “nasıl olsa hazırı var” düşüncesi, doğal yapılan sirkeyle olan bağlarımızın kopmasına neden olmuş. Sanayinin de sınır tanımayan, herşeyi ucuza imal etme mantığı, bizi sağlığımızdan etmiş. Fabrikalarda içerisine asetik asit eklenerek oluşturulan, berrak sıvıya “sirke” demeye dil varmıyor. Doğal sirkenin, zaten o kadar keskin asiti olmuyor. Lezzetini bilmediğimiz için, o sirke sanarak aldığımız şey, bize güzel geliyor. Öyleyse evde kendi sirkelerimizi nasıl yaparız öğrenmenin vakti geldi!
Üzüm Sirkesi Tarifi
Malzemeler:
• 1 kg. üzüm,
• 3 lt. su,
• 1 dilim kadar ekmek içi,
• Çok az bulgur,
• 1 avuç kadar nohut
• Üzüm sirkesi yapılırken, üzümlerin çürük kısımlarını ve saplarını da kullanabilirsiniz. Üzümün çekirdekli olması, siyah, ya da beyaz olması farketmez. Üzümlerin yenmeyen kısımlarını, yani çürüklerini ve saplarını 5 litrelik bir cam kab, yada büyükçe bir kavanoza koyun. Plastik kaplar da iş görür, ancak sağlık açısından cam veya ahşap malzeme tavsiye ederiz.
• 1 kısım çürük üzüm ve sapı için, 3 kısım su ilave edin, yani üzümlerin 3 katı kadar su ilave edin. Kavanozun ağzını tülbentle kapatın ki, hem hava alsın, hem de içerisine sinek veya benzeri haşareler girmesin. Ara sıra karıştırın. Bir zaman sonra sirkenin üzerinde beyaz bir tabaka oluşur, bu tabaka küf değildir, sirkeyi oluşturan bakterilerin artıklarıdır. Yani sirke anası denen oluşumdur, bu doğaldır.
• Sirkeyi 10-15 gün kadar bekletin, üzümler ve sapları iyice yumuşasın. 10-15 gün sonra, sirkenizi ince bir süzgeçten geçirerek süzün. Üzüm cüruflarını iyice sıkın ve üzüm suyu kazanın. Geriye kalan kuru atığı çöpe atın, ya da toprağa karıştırın.
• Kalan sulu kısma ufak bir ekmek içi, birkaç nohut ve 1 tatlı kaşığı kadar tuz (turşu için kullanılan tuz, kaya tuzu) ekleyin. Tuz şaraplaşmayı engeller. Kavanozun kapağını kapatıp, 40 gün dinlendirin.
Sirkeyi ne kadar uzun süre bekletirseniz, o kadar iyi olur (doğal asiti artar). Ayrıca zevkinize göre tarhun, melisa veya kekik de ekleyebilirsiniz.
Farklı bir üzüm sirkesi tarifi:
Malzemeler:
• 1 kg. üzüm (tercihen olgun kara üzüm)
• 3 lt. çeşme suyu
• 1 yemek kaşığı kaya tuzu
• 1 su bardağı şeker ile yapılmış şerbet (bir bardak su ile)
• Muhtelif ekşimiş, şekerlenmiş reçel, pekmez
Hazırlanışı:
Üzümleri sapları ile birlikte iyice yıkadıktan sonra, bir bidona (tercihen cam veya ahşap malzeme) koyup, üzerine 3 litre suyu ekleyin. Üstünü bir tülbentle örtüp bırakın. Yaklaşık 10 gün sonra, üzümler pişmiş olacağından, elinizle yoğurup, ezin. Tülbentle örtüp beklemeye bırakın. 1 ay kadar sonra şerbeti, 1 yemek kaşığı kaya tuzu ve ekşimiş reçel, pekmez gibi şeyleri içine ekleyerek, iyice karıştırıp, üzerini bir tülbentle örtüp, serin bir yerde bırakın. Yaklaşık 1 ay sonra sirke kullanılabilir hale gelecektir.
Üzüm sirkesinin faydaları:
• Üzüm sirkesini su ile karıştırıp içerseniz, uykusuzluk ve yorgunluğa karşı iyi gelir.
• Boğaz ağrısında üzüm sirkesiyle gargara yapın.
• Ekmeği üzüm sirkesine batırın, nasırlarınıza ya da sertleşmiş deri üzerine uygulayın.
• Baş-ağrısı, astım ve çilleriniz için üzüm sirkesini suda kaynatın ve buharına durun.
• Üzüm sirkesini güneş yanığına sürün. İkinci derece yanıkları dahi iyileştirir.
• Kaşınan yerlerinize ve çatlak derinize üzüm sirkesi sürün.
• Bir bez parçasını üzüm sirkesine batırıp, midenizin üzerinde tutarsanız, mide bulantısı ve kusmayı önler.
• Sirkeye batırılmış bir bezi varislerinize uygulayın.
• Kepekli ve mat saçlar için, saçlarınızı çalkaladığınız suya, biraz üzüm sirkesi ekleyin. Sonra kokusu uçuşur, endişe etmenize gerek yok.
• Saç şekillendirici olarak sulandırılmış sirkeyi kullanabilirsiniz.
• Üzüm sirkesi, doğal iştah kesicidir. Vücuttaki safrayı baskılayarak iştahın kesilmesini sağlar.
• Üzüm sirkesinin şeker ve kolestrol düşürücü özelliği vardır.
• Üzüm sirkesi, bakteri öldürücü etkisinden dolayı enfeksiyon hastalıklarında kullanılır.
• Üzüm sirkesi, bakteri öldürücü özelliğinden dolayı deodorant olarak kullanılabilir. (Karbonat da kullanabilirsiniz)
• Üzüm sirkesi tümör oluşumunu engelleyicidir.
Elma Sirkesi
Yalnız dış kabuk ve çekirdek kısımlarından elma sirkesi yapılabilir. Yani para verip aldığınız meyveyi tüketip, kalan kısımlarını sirke için kullanabilirsiniz. Ancak elinizde bol miktarda elma var ise, elmaları ufak ufak doğrayarak da kullanabilirsiniz. Sirke yapımı için en uygun elma türü, şeker oranı yüksek kış elmalarıdır. Değişik çeşitlerin bir araya getirilerek kullanılması da, sirkeye ayrı bir lezzet katar. Sirke yapımında kaçınılması gereken elma türleri ise, ham ve ekşi olanlardır. Kullanılacak kaplar, cam veya ahşap olmalıdır. Örneğin pazardan aldığınız ucuz plastik kaplar da iş görebilir, ancak sağlık açısından cam veya ahşap malzeme daha iyidir.
Malzemeler:
• 3 kg. elma,
• 1 yemek kaşığı elma sirkesi,
• Kaynamış soğutulmuş su,
• 1 çimdik tuz,
• 1 fincan tozşeker.
Elma Sirkesi Tarifi:
- Elmalar yıkandıktan sonra, kullanılacak malzeme ve kapları da sıcak su ile iyice yıkanmalıdır. Elmaları küçük parçalara ayrırdıktan sonra presleyin, veya katı meyve sıkacağından geçirin, sularını çıkartın (veya yalnız parçacıklar halinde) bir kaba yerleştirin. 3 kg elma için, 3 lt. kaynamış ve soğumuş su kullanın. İsterseniz malzemeleri daha az kullanıp, suyunu arttırabilirsiniz, ama elma ve su eşit olursa, daha iyi netice alırsınız. Maya olsun diye, bir fincan tozşeker ve 1 çimdik kaya tuzu ekleyin.
- Bakterilerin verimli çalışmasını sağlayacak sıcaklık ve oksijen (havalanma) önemlidir. Havayla teması arttırmak için, mümkün olduğunca geniş ağızlı ve sığ bir kavanoz seçin. Meyve suyunu, üstte boşluk kalacak şekilde kavanoza doldurun, meyve sineğinin geçemeyeceği ve havalanmanın sağlanabileceği temiz bir bez/tülbentle kavanozun ağzını kapatın. Zaman zaman bir kez karıştırarak, havalanmayı sağlamak, sirkeleşmeyi hızlandırır.
- Sirkeleşme için ılık (15-25 C) bir ortam tercih edin. Sirke küpünü güneş ışığından uzak, loş bir yerde saklayın. Meyve suyundaki şeker, fermantasyona uğrayarak, önce alkole, sonra asetik bakterilerinin yaptığı fermantasyonla, asetik asite, yani sirkeye dönüşür. Yapım sırasında sirkeleşmeyi hızlandırmak için, daha önce yapılan doğal elma sirkesi eklenebilir.
- Sirke, seçilen elma türü ve koşullara göre üç ile altı hafta içinde oluşur. Sirke kokusu alınmaya başlandığından itibaren, her gün tadarak, istenilen tat ve asit derecesi (yüzde 4-8 asit oranı) elde edilene kadar işleme devam edilir. Elde edilen sirke fermantasyonun devamını engellemek için birkaç kat tülbentten, kahve filtresi vb. filtrelerden veya süzme yoğurt kesesinden geçirilerek, iyice süzülür. Böylece meyve kalıntılarından arındırılır. Hava almasına olanak vermeyen ince uzun şişelere, tam dolacak şekilde aktarıldıktan sonra serin, loş, güneş ışığı almayan bir yerde saklanır.
Elma sirkesinin faydaları:
• Elma sirkesini hem bakterileri, hem virüsleri, hem de mantarları öldürmek için kullanabilirsiniz.
• Elma sirkesi çok iyi bir koku giderici ve dezenfekte edicidir. Koku gidermek istediğiniz yerlerde kullanabilirsiniz.
• Elma sirkesini çamaşır makinesinde yumuşatıcı gözünde kullanabilirsiniz. Hem çamaşırları yumuşatır, hem de deterjanın zararlı koku ve etkilerini azaltır. Ayrıca düşük sıcaklıklarda yıkanan çamaşırlarda koku problemi olmaz.
• Bulaşık makinesi için kullanılan parlatıcılar kimyasal olup, durulanmadıklarından sağlık için sakıncalıdır. Alternatif olarak parlatıcı gözünde elma sirkesi kullanabilirsiniz.
• Güneş yanıkları, sinek ısırıkları gibi kaşıntılı durumlarda, elma sirkesini bir pamuğa damlatın ve kızarık yere uygulayın, acısını alıp kaşıntıyı geçirecektir.
• Elma sirkesi ile suyu karıştırın, camlarınızı temizleyin. Lekelenen yerleri bol sirkeli bezle silin.
• Karbonat ve elma sirkesi ile lavaboları ovduğunuzda, ışıl ışıl parlar.
• Elma sirkesi ile dişler fırçaladığında, ağıza ferahlık, dişlere beyazlık katar.
• Elma sirkesi ve soda karışımı çok iyi bir cilt temizleyicisidir.
• Elma sirkesi topuk dikenine iyi gelir, bunun için topuk dikenini sürekli sirkeyle temas ettirin.
• Bir beze sirke dökerek, ayağa bağlamak ve ayağı sirkeli suda bekletmek faydalıdır.
• Saçlarınızın kepeksiz olması ve parlaması için elma sirkesi kullanın.
• Elma sirkesini, hazım problemleri, sinüs enfeksiyonları, saç dökülmesi, kilo vermek, reflü, gut, artrit, sistit, mantar enfeksiyonu, yüksek tansiyon, menopoz sıkıntıları, siğil, ayak-vücut kokusu, zona, uçuk, varisler, uyku sorunlarında, yorgunlukta, kolestrolde kullanabilirsiniz. Yalnız direkt saf sirkeyi içmeniz, dişlere ve yemek borusuna zarar verebilir, sulandırarak kullanın.
• Kanser, şeker hastalığı ve kemik erimesinden korunmak amaçlı, elma sirkesinden faydalanabilirsiniz.
• Elma sirkesinde, çeşitli bitkileri bekleterek, bitki sirkeleri elde edebilirsiniz. Size iyi gelen şifalı bir bitkiyi, yaptığınız elma sirkesinde 20 gün kadar bekletin. Böylece elma sirkesinin şifasını iki katına çıkarmış olursunuz. Örneğin adaçayı menopoz sıkıntılarına karşı etkili bir bitkidir. Adaçayı sirkesini yaparak, salatalarınıza ve yemeklerinizde kullanıp, İlaç kullanmadan, yan etki görmeden sıhhatli bir yaşam sürdürebilirseniz.
Nar Sirkesi Tarifi
Malzemeler:(1 Litre sirke)
• 3 adet orta boy nar
• 1 lt. su
• 1 çay bardağı ev yapımı sirke
• 1 tatlı kaşığı kaya tuzu
Hazırlanışı:
• Narları bıçakla dörde bölün, büyükce bir kabın üzerinde tanelerini kaba düşecek şekilde ayırın. 2 adet 500 gramlık cam kavanoza nar tanelerini paylaştırın, veya 1 litrelik cam kavanoz kullanın. Nar tanelerini bir tahta kaşıkla kavanozun içinde, veya daha önce bir kabın içinde ezin. Kavanozun içine tuz ve sirkeyi (mümkünse ev yapımı üzüm veya elma sirkesi) ekleyin, üzerlerini su ile doldurun ve karıştırın.
• Kavanozun üzerini toz, sinek vs. girmemesi ve hava alabilmesi için bir tülbent bez ile kapatın. Üzerine ince bir lastik gerebilir, ya da ip ile bağlayabilirsiniz. Kavanozları oda sıcaklığında karanlık bir dolabın içine koyun. Aklınıza geldikçe kavanozları elinize alıp çalkalayın. 2-3 hafta sonra sirkenin üzerinde sirke anası oluşur. Yaklaşık 4-5 hafta sonra sirke kokusu alırsınız.
• Geniş bir kabın üzerine büyükçe bir tel-süzgeç yerleştirin üzerine tülbent koyarak nar sirkenizi süzün. Kullanacağınız cam şişelere yerleştirin, buzdolabına kaldırın. Sirke ne kadar fazla beklerse, o kadar fazla sirke tadı oluşur.
Nar sirkesi ve Sağlık:
Nar sirkesi bir numaralı antioksidandır. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve hastalıklardan korur. Aynı zamanda bedenin yaşlanmasını yavaşlatır, kanser hücrelerinin gelişmesini engeller. Cilde iyi gelir, tansiyonu düzenler. Enfeksiyona karşı vücut direncini artırır. İdrar sökücüdür, kolestrol ve kan şekerine karşı iyi gelir.
Kadinvesaglik.org
Bu yazı, http://www.infethiye.net/ sitesinden derlenmiştir.
